Bu çok önemli konuyu genel olarak tahlil edeceğiz. Bölümler halinde yapacağımız tahlillerde bazı hatırlatma ve tavsiyelerde bulunacağız. Yaşayarak öğrendiklerimizden bize göre önemli olan bazı tespitlerimizi belirteceğiz.
Gayemiz, bu çok önemli konunun farklı cihetleri ile değerlendirilmesini kolaylaştırmaktır.
Bu konuda yapılmış olan büyük yanlışlıkları bazı örnekleri ile dikkatlerinize sunacağız. Muhtemel neticelerini sizlere hatırlatacağız.
Bize bahşedilen hayat devresinde gördüklerimizi ve tespitlerimizin çok az bir kısmını sizlerle paylaşacağız. Diğer konularda olduğu gibi bu konuda da uzman kişileri muhatap olarak düşünmeyeceğiz. Halkın ihtiyaçlarını ve durumu dikkate alarak gerekli gördüğümüz konularda kısa tariflerle yetineceğiz.
Düşünme’nin hayattaki önemini düşündürmeye vesile olabilirsek, düşünmenin ufuklarını genişletebilirsek ve düşünmede bir tekâmül sağlayabilirsek, kendimizi vazifemizi yapmış kabul edeceğiz.
İfadelerimizde ve izahlarımızda eksiklikler görülebilir. Bunları var kabul ediyoruz.
Hayatın en önemli ihtiyaçlarının ilk sıralarında yer alabilen bu konuyu genel olarak özet şekilde ve çok kısa ifadelerle tahlil etmek oldukça güçtür. Bu gerçeğin dikkate alınmasını hatırlarız.
Ayrıca, önemli konuları özet olarak kısaca ifade edebilmek, büyük maharet gerektirir. Bilginin çok olması yeterli olmaz. Bilginin çokluğu geniş izahlara imkân sağlar. Evet, bir konuyu genişleterek izah etmek kolay, özet halinde kısaltarak izah etmek ise zordur.
Bazı konularda doğru ve gerekli bilgilerin kısa ve özet halinde ifadesi mümkün olamayabilir. Böyle yapmak tercih edilirse bazı eksikliklerin ve yanlış anlaşılmaların hasıl olmasını tabii karşılamak gerekir kanaatindeyim.
İzah ve tahlillerimiz, tespit ve tavsiyelerimiz düşünme konusunda farklı ve yeni şeylerin öğrenilmesine vesile olabilirse kendimizi başarılı olmuş kabul edeceğiz. Böyle olmaması halinde bilgilerin tekrar okunmasını ve tekrar hatırlanmasını sağlamış olmakla da teselli bulacağız.
1. Düşünmeden yaşamak mümkün olamaz.
• Düşünmek hayatın ve insanlığın vazgeçilemez bir ihtiyacıdır.
• Düşünmek su ve gıda gibi zaruri bir gerekliliktir.
• İnsan düşünebildiği nispette kendini geliştirir.
• Maddi ve manevi tekâmül düşünmekle sağlanabilir.
• Düşünme, aklı ve kalbi geliştirir. Akıldan istifadeyi arttırır.
• Allah sevgisi ve Allah korkusu akıl ve kalplerde düşünmekle yerleşir ve gelişir.
• Allah’ı isim ve sıfatları ile tanımak, düşünmekle mümkün olabilir.
• Varlıklarda tecelli eden Allah’ın isimlerini düşünmek, insanı devamlı tekamül ettirir. Manevi mertebesini yükseltip Allah’a yakınlaştırır.
• Düşünme, çocuk yaşta başlar. Çocukluk devresinden itibaren insan gördüğü yeni şeylere merak ederek bakar. Alâka duyduğu şeylere sahip olmak ister ve onları hep düşünür.
• İlgi ve merak, düşünmenin sahasını genişletir.
• Korku ve endişeler de insanı, düşünmeye sevk eder.
• Tahsil devrelerinde bilgiler arttıkça düşünmenin hacmi ve derinliği de artar.
• Kişi meslek sahibi olunca ve aile mükellefiyetini üstlenince düşünmede öncelikleri şekillenmeye başlar. Mesleği ve mükellefiyetleri ile ilgili daha fazla öğrenmek ve düşünmek ihtiyacını duyar.
• Fevkalade durumlar, zaruretler ve ıstırar halleri, düşünmeyi tahrik eder. Düşünme kapasitesini zorlayarak arttırır.
• Menfaatler ve başarı duygusu da düşünmeyi kolaylaştırır ve zevk veren bir meşguliyet haline getirir.
