1 Yanlış ve zararlı olmasına rağmen doğru ve gerekli kabul ederek benimsediğimiz, yaptığımız ve yapılması için telkinlerde bulunduğumuz yüzlerce örnekler mevcuttur. Bu gerçeğin kabul edilmesi gerekir.
Hayatımızı tanzim eden, yaşayışımızı etkileyen bu kadar yanlış ve zararlı şeylerin hayatımızın içinde uzun süre yer alması ve devamı için de bir nevi ısrarlı mücadele verilmesi ibretli ve düşündürücü bir vaka olarak görülmelidir.
Bu gerçeği kabul edip kimseyi suçlamadan, itham ve tenkitte bulunmadan, tahrik ve tahkir edici ifadeler kullanmadan, sırf faydalı olmak niyeti ve gayesi ile, hayırlı gelişmelere zemin hazırlamak için bazı tespitlerde bulunulmalı ve neşredilmelidir.
Böyle bir çalışmayı yapmaya talip olacak ihtisas sahibi kardeşlerimize yardımcı olmak için bize göre doğru olan bazı hususları belirteceğiz.
2 İlk olarak yanlışın doğru kabul edilerek hayatımızda yer bulmasının sebeplerini başlıklar halinde ifade edelim:
Önemli olan sebepleri, öncelik derecelerine göre şöyle sıralayabiliriz:
- Cehaletin, bilgisizliğin, imkânsızlıkların doğru ile yanlışı öğrenmeyi zorlaştırması, öğrenme imkânlarının çok sınırlı olması.
- Okuma, yazma oranının yirminci yüzyıl başlarında çok düşük olması, okunacak eser sayısının az oluşu, var olan faydalı eserlerin Arapça, Osmanlıca yazılmış olması, öğrenim lisanının değişmesi sebebiyle bu eserlerden istifade imkânının çok az olması.
- İslam dininin doğru şekilde öğrenilmesinin, öğretilmesinin ve yaşanmasının zorlaşması ve zorlaştırılması. Örnek olabilecek, mürşitlik vazifesini ifa edebilecek kişilerin sayıca az olması ve bu hizmetleri ifa edebilecek kişilerin de memleketlerinden ayrılmak mecburiyetinde kalması ve hizmet etmelerinin kısıtlanması.
- İslam dinini gereği şekilde ve yeterli seviyede öğretebilecek vasıflı, öğrenim ve eğitim görmüş din adamlarının yetiştirilememesi. İslam dinini ehliyetsiz ve yetersiz kişilerin öğretmeye ve anlatmaya talip olması. Müslümanların dinlerini bu ehliyetsiz kişilerden öğrenme mecburiyetinde kalmaları.
- İslamiyet’in, hayatı tanzim eden emir ve tavsiyelerinin izah ve açıklamalarının ihmal edilmesi. İslam dininin, Dinin beş şartı, imanın altı esası ve bazı fıkıh bilgileri çerçevesinde anlatılması, izah edilmesi, tarih bilgileri şeklinde hatıralar ve menkıbelerin nakledilmesi. Dinin muamelattaki hükümlerinin ve tavsiyelerinin öğretilmemesi.
- Din aleyhinde, ecdadımız aleyhinde bilinçli şekilde ve bir program halinde yayınlar ve konuşmalar yapılması, bunların okul ders kitaplarında yer alması, makam sahibi ve yetkili kişilerin bu doğrultuda beyanlarda ve telkinlerde bulunması. İnsanlarımızın; tarihinden, kültüründen ve inancından uzaklaştırılmak ve koparılmak istenmesi. İslam kültüründen uzaklaştırılıp batı kültürünün yerleştirilmesi için gayret edilmesi.
Bu ilk beş sebep zaman içinde bir bocalama süreci yaşanmasına amil olmuştur. Bu süreçte boşlukta kalanlar, tereddüt ve şüphe içine düşenler, öğrenme ve okuma imkanı bulamayanlar çevrenin etkileri ve telkinleri ile birçok yanlışları ve zararlı şeyleri doğru ve gerekli olarak benimsedi ve bu anlayışla büyüdü. Yanlış ve zararlı şeyleri yaparak alışkanlık haline getirdi.
Böylelikle yanlışlar ve zararlı şeyler hayatımıza girmiş oldu. Hayat anlayışı olarak benimsendi. Böyle yaşayan insanlar çoğaldı. Bunların içinde varlıklı, meslek sahibi ve idareci olanlar haliyle örnek kişiler olarak görüldü ve kabul edildi. Bu kişilerin örnek alınması ile taklit dönemi başladı. Taklit, telkin ve propaganda ile yanlışlar ve zararlı şeyler hayat buldu ve gelişti.
