İYİ-KÖTÜ, DOĞRU-YANLIŞ, FAYDALI-ZARARLI
Bu üç konu hayatın her devresinde her yaşta ve her insan için ve her zaman ve en çok konuşulan çok önemli mesele olarak hayatımızda yer almıştır.
Ehemmiyeti sebebi ile bu üç konuyu değerlendirmeye zaman ayırdık. Çalışmalarımızdan bazı örnekler ve tespitlerimizden de kısa ve özet bilgiler sunacağız:
A. Evvela, varmış olduğumuz üç sonucu ifade edeceğiz:
- Doğru doğrular ve iyiler faydalı neticeler meydana getirmektedir.
- yanlışlar ve kötüler zararlı sonuçlar hasıl etmektedir.
- İslam dininin bütün emirlerine evvela dünyevi hayat için, hayatın tanzimi için ihtiyaç duyulmaktadır. Dinin bütün emir ve tavsiyelerinde kötü ve yanlışlar men edilmiştir. İyi ve doğrular tavsiye edilmiştir.
B. Sonra çalışmamız bir örnek sunacağız. Bu çalışmayı kırk konu üzerinde yapabildik. Bunlardan on tanesini ifade edeceğiz:
- Yumuşak huy iyi ve faydalı
Sertlik-kabalık kötü ve zararlı - Yardımseverlik iyi ve faydalı
Bencillik kötü ve zararlı - Cömertlik iyi ve faydalı
cimrilik kötü ve zararlı - Tevazu iyi ve faydalı
Gurur-kibir kötü ve zararlı - Temizlik iyi ve faydalı
Kirlilik kötü ve zararlı - İhtiyaç kadar yemek iyi ve faydalı
Çok yemek kötü ve zararlı - Öğrenmek, okumak iyi ve faydalı
Cahillik, bilgisizlik kötü ve zararlı - Sabırlı olabilmek iyi ve faydalı
Acelecilik kötü ve zararlı - Tasarruf etmek iyi ve faydalı
İsraf etmek kötü ve zararlı - Doğruluk iyi ve faydalı
Yalancılık-aldatmak kötü ve zararlı
Bu şekilde değerlendirme yapanlar şu hakikati görecek ve kabul edeceklerdir: İslam dininin bütün emirleri doğrudur, iyidir ve faydalı neticeler meydana getirmektedir.
Yanlış, kötü ve zararlı şeyler, İslam dinince de men edilmiş ve yasaklanmıştır.
Bu tespitler “din bizi geri bıraktı” sözünün gerçeklerle hiçbir ilgisinin olmadığını da ispat etmektedir. Bu söz art niyetle, sinsi ve hain bir gayenin tahakkuku için söylenmiş olabilir Doğru olan şudur: Dinin emirlerini yerine getirmediğimiz için geri kaldık.